zondag 5 oktober 2014

Van voor naar in






Bijna anderhalf jaar geleden kwam tijdens een sessie in de bibliotheek van Oss de zin Oefenen voor een andere tijd bovendrijven. Die zin was een soort samenballing van alle gedachten die we op dat moment hadden over ontwikkelingen in onze samenleving. Deze zin werd het jaarthema van de Noord Oost Brabantse Bibliotheken. Voor het seizoen 2013-2014. In december besloten we dit jaarthema met een seizoen te verlengen; tot de zomer van 2015. Het is de tiende in een reeks die in 2004 begon.

Oefenen voor een andere tijd
In mei 2013 werd op dit blog in een lang artikel geformuleerd waar het thema vandaan komt en wat we er mee bedoelen. Klik hier voor dat stuk. Daarin werden ook enkele regels opgenomen die nog steeds in de kop van dit blog zijn opgenomen:



Veerkracht zullen we de komende jaren hard nodig hebben. Ons oude model is “op”. Niemand weet hoe het nieuwe er uit zal zien. Elk van ons zal binnen zijn of haar omgeving op zoek moeten naar waardevolle alternatieven. We gaan – om met Peter Sloterdijk te spreken - massaal oefenen.


Er wordt massaal geoefend
Het jaarthema hebben we niet zomaar met een jaar verlengd. Overal wordt op dit moment geoefend voor een andere tijd. Er zijn weinig sectoren in de maatschappij waar op dit moment geen 'dingen' aan het schuiven zijn. Waar mensen tot de conclusie (moeten) komen dat hun 'model' niet meer werkt. Dat er 'iets' moet veranderen. We zitten zoals hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans dat noemt in een verandering van tijdperk. Dat levert een hoop gedoe, onzekerheid en kansen op. Met mensen die daarin mee kunnen, maar aan de andere kant ook velen die er last van hebben.



Het democratisch functioneren van onze samenleving

Ook hier schort iets aan. Ons model vertoont slijtageplekken. Veel kiezers en burgers weten zich amper meer vertegenwoordigd door 'de politiek'. Er zijn denkers en andere mensen die zich kritisch uitlaten over ons huidige systeem. Soms komen ze met alternatieven om 'de kloof' tussen 'de politiek' en de burgers te overbruggen. Een van hen is David Van Reybrouck, een Belgisch denker die in 2011 in Brussel de eerste zogenaamde G1000 organiseerde. Een burgerforum waar 'normale' mensen praten over de zaken die in een gemeente spelen. Bedoeld om te inventariseren wat er niet jofel loopt en hoe er wellicht iets aan gedaan kan worden. Burgerparticipatie. Niet tegenover maar naast 'de politiek'. In maart 2014 werd in Amersfoort de eerste Nederlandse G1000 gehouden. En gisteren - zaterdag 4 oktober 2014 - in de gemeente Uden de tweede.



Een feestje in Uden

Toevallig had Hans van Alebeek, de chef van de edities Uden-Veghel en Oss van het Brabants Dagblad, me enkele weken daarvoor gevraagd om vier keer een column te schrijven voor de opiniepagina van zijn krant. De eerste verscheen op 4 oktober en aangezien ik me als tafelvoorzitter voor de G1000 Uden had aangemeld, kon ik daar mijn eerste column mee beginnen.
Vandaag wordt in Uden een feestje gevierd. En alhoewel ik niet meer in Uden woon, mag ik toch meedoen. Als een van de tientallen tafelvoorzitters samen met échte Udenaren proberen het burgerforum G1000 Uden tot een succes te maken.
Deze dag is - niet alleen - in mijn perceptie een groot succes geworden. Ruim vierhonderd mensen spraken tussen tien en drie uur 's middags tijdens verschillende sessies zeer geanimeerd in wisselende groepjes over zaken die in Uden spelen. Onderwerpen waar 'iets' mee gedaan moet worden. En iedereen aanwezig begreep dat het niet de bedoeling was een soort boodschappenbriefje te formuleren en dat af te leveren bij 'de politiek'. Met de woorden: "Alsjeblieft, hier zijn onze grieven en wensen. Veel succes met de uitvoering!" Integendeel. De meeste deelnemers begrijpen drommels goed dat burgerij en politiek samen zullen moeten optrekken om dingen voor elkaar te krijgen. Onbedoeld een perfect voorbeeld van Oefenen voor een andere tijd. Buiten de normale politieke kaders om proberen mensen (a) te betrekken bij de uitdagingen van onze andere tijd (in Uden) en (b) draagvlak creëren om alle (halfbakken) voorstellen, suggesties en ideeën van de grond te krijgen. De tijd zal leren of (en hoe) alle tien ideeën die aan het eind van de middag kwamen bovendrijven, uitgevoerd zullen worden.



Tijd voor een borrel

Na afloop, iets na drie uur 's middags stonden enkele gemeenteraadsleden achter de bar en tapten bier en schonken glazen fris en wijn in. Als gebaar van de gemeenteraad om te laten zien dat zij dankbaar waren voor de komst en inzet van alle Udense G1000-gangers. Er werd geanimeerd nagepraat en veel genetwerkt. Want, één ding is zeker: 'het werk' begint nu. Hoe zullen de tien ideeën verder uitgewerkt worden. Dat kan alleen als Udenaren samenkomen om idee A, B of Cte gaan uitwerken. Samen met 'de gemeente'; die kan faciliteren, belemmeringen opheffen, wellicht her en der wat financieel kan bijspringen, een duwtje in de goede richting geven.

Ron Crone en een bingomoment
Tijdens die borrel fladderde ikzelf ook van de een naar de ander. En sprak op zeker moment ook met een van dé grote animators achter de G1000 Uden: Ron Crone. Die in de maanden voor de vierde oktober ook via Twitter zeer actief was. Daar kwamen we elkaar ook vaak tegen. Hij twitterde een tweet van mij door of andersom. Op zeker moment kwam tijdens dit korte gesprek de zin Oefenen voor een andere tijd voorbij. Waarop Ron opmerkte dat we inmiddels in die andere tijd zitten. En verhip. Dit was anderhalf later weer zo'n bingo-moment. Ron sloeg de spijker op z'n kop. Het jaarthema Oefenen voor een andere tijd klopt helemaal. Nog steeds, maar aan het eind van 2014 kun je gerust stellen dat we écht in die andere tijd leven. We staan niet langer aan de vooravond van die andere tijd. Nee, we leven er in. En - dat blijft - daarin zijn we allemaal in onze eigen omgeving, sector, branche, straat, buurt, wijk en stad aan het oefenen. Oefenen, want niemand weet wat wel of niet gaat werken. We zullen overal iets anders moeten uitproberen. In de hoop dat we de juiste wegen inslaan. Zo niet, dan proberen we iets anders.

Oefenen in een andere tijd
Dit blog zal qua url niet kunnen veranderen! Maar verder staat ons niets in de weg om de komende dagen her en der enkele aanpassingen door te voeren. Het stelt niet veel voor (van VOOR naar IN) maar de impact is veel groter. Het besef dat we IN die andere tijd bezig zijn. Sorry, we oefenen.

(zondag 5 oktober 2014)
Hans van Duijnhoven

Geen opmerkingen:

Een reactie posten