Henry Ford. De grote man van de gelijknamige autofabriek in Detroit. De man die op zeker moment inzag dat zijn omzet alleen kon groeien - écht groeien - als gewone mensen in staat waren ook een T-Fordje te kopen. Maar daarvoor heb je inkomen (wages) nodig. Niet alleen om te kunnen overleven (de basisbehoeften). Nee, meer om 'leuke' dingen te kunnen aankopen. Klik hier voor een artikel (Henry Ford's tragically forgotten insight).
What good is industry if it be so unskillfully managed as not to return a living to everyone concerned? No question is more important than that of wages — most of the people of the country live on wages. The scale of their living — the rate of their wages — determines the prosperity of the country.
If we can distribute high wages, then that money is going to be spent and it will serve to make storekeepers and distributors and manufacturers and workers in other lines more prosperous and their prosperity will be reflected in our sales. Country-wide high wages spell country-wide prosperity, provided, however, the higher wages are paid for higher production.
The kind of workman who gives the business the best that is in him is the best kind of workman a business can have. ...[I]f a man feels that his day's work is not only supplying his basic need, but is also giving him a margin of comfort and enabling him to give his boys and girls their opportunity and his wife some pleasure in life, then his job looks good to him and he is free to give it of his best. This is a good thing for him and a good thing for the business.
De komende jaren zullen op de meest uiteenlopende en onverwachte plekken in de samenleving robots - of beter: zelflerende systemen - opduiken. Die betaald werk overbodig zullen maken. Indien de theorie van Joseph Schumpeter (creatieve destructie) dit keer niet opgaat (dat door technologische ontwikkelingen werkloos geworden mensen ander werk gaan doen), dan zitten we als samenleving en de opvolgers van Ford met een groot probleem. Wie gaat hun product of dienst afnemen? Niet langer de middenklasse, die nu nog voldoende omvangrijk en koopkrachtig is.
Een debat dat in de kinderschoenen staat
Onlangs schreef Rutger Bregman op De Correspondent een artikel over een wereld waarin robots zullen zorgen voor massawerkloosheid. Hij noemt in De race tegen de klok circa 50 procent in de komende twintig jaar. Een Amerikaans publicist (Kevin Kelly) noemt in zijn artikel Better than humans: why robots will -and must - take our jobs een getal van zeventig procent. Volstrekt ondenkbaar voor velen. Zeker voor politici die nog steeds geloven dat we na 'de crisis' terug zullen keren naar een tijd zoals we die hadden in de jaren negentig en de beginjaren van de 21e eeuw. Een tijd van bijna volledige werkgelegenheid met veel koopkrachtige burgers. Voor het gemak vergeten we dan (even) dat de aarde dat (ook) niet zou trekken. Klik hier voor een ander artikel.
Helaas is (voor die politici) sinds de crisis van 2007 de Wet van Moore geldig gebleven, waardoor er elke 18 maanden snellere chips komen voor hetzelfde bedrag. Chips die overal ingebouwd worden. Software die steeds beter wordt en 'dingen' kan regelen. Deze autonome (niet te stoppen) (Kevin Kelly!) ontwikkeling zorgt er voor dat op dit moment al enkele zelflerende systemen binnen onze samenleving actief zijn. Klik hier voor een Tegenlicht uitzending over de manier waarop dit soort systemen nu al actief zijn op de beurs.
Hij wist dat een bedrijf alleen kan floreren als consumenten genoeg geld in hun zak hebben om spullen te kunnen aankopen. Valt daar inkomen weg, dan heeft niet alleen de persoon in kwestie een probleem maar uiteindelijk ook het bedrijfsleven. En de overheid. Belastinginkomsten vallen terug. Er zijn steeds meer mensen die in leven moeten worden gehouden.
De Skidelsky's
In 2013 verscheen de vertaling van een invloedrijk boek van vader en zoon Skidelsky: Hoeveel is genoeg? Daarin stond centraal een artikel van de Engelse econoom John Maynard Keynes. Die voorzag midden in de Grote Depressie een tijd waarin we als mens nog maar drie uur per dag zouden hoeven te werken. Hij dacht aan 2030. Maar, stellen de Skidelsky's, anno 2013 zijn we nog niet zo ver. Maar door de komst van die zelflerende systemen (zeg: robots) zouden we het nog kunnen halen. Over vijftien jaar werken we gemiddeld nog maar drie uur per dag.
Moeten we nog wel een klein probleempje oplossen! Hoe zorgen we ervoor dat we allemaal een inkomen hebben om de Fords van die tijd draaiende te kunnen houden. Dat is andere koek als minister van financiën Dijsselbloem. Die onlangs in Spanje de burgers opriep harder en langer te gaan werken. Een land waar - zoals wordt beweerd - de helft van de jongeren werkloos thuis zit. Of onze pensioenleeftijd blijven verhogen.
Homepage Beelden, quotes en ideeën
Geen opmerkingen:
Een reactie posten